دستاني كه گريبان گير فرهنگ ماست!!

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم    

((يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ))

سوره ي مباركه ي حجرات – آيه ي 13

ادبيات عاميانه ي هر قومي كه مردم آن، به طور روزمره با اصطلاحات و عبارات نغز و دلنشينش جانشان را نوري تازه  بخشيده و با رياحين كلمات فرح بخشش دهانشان را عطر آگين مي كنند ، همچون گنجينه اي نفيس ، سينه به سينه و دست به دست، از نسل هاي ماضي به زمان معاصر رسيده است.

ادبياتي كه زبان گويا  براي توصيف پستي و بلندي هاي تاريخ  ونماينده ي تمام و كمال آمال و آرزوهاي  يك ملت است كه متضمن افسانه ها و حماسه ها همراه با شعر ومتن هايي زينت بخشيده به غنا با درون مايه ي پند و اندرز مي باشد.

با عنايت بر توضيحات فوق در مي يابيم كه  وظيفه ي خطير صيانت از اين گنجينه ي نفيس انساني و دُر گرانبهاي وجودي بر دوش مردمان همان قوم است كه متعلمين ديروز بوده اند و معلمين امروز.

وظيفه اي كه عنايت بدان همراه با خرد جمعي  در طول مدت هاي طولاني ، تاثير شگرفي بر حفظ زبان قومي و حيات پوياي فرهنگ فولكلوريك منطقه اي خواهد داشت .

در اين ميان گاه رفتارهاي سهوي افراد يك قوم نفس زبان و ادبيات آن را به شماره مي اندازد و اين كج كُنشي ها تا جايي پيش مي رود كه اين افراد  اصطلاحات با حلاوت زبان  مادري را بدقواره و ناسازگار دانسته و به كار بردن آنها را نشانگر بي فرهنگي خود مي دانند !! و براساس اين نگرش ناصواب ، زباني غير از زبان مادري به فرزندان و نوادگانشان مي آموزند و تن نحيف زبان مادري خود را به دست گذشته مي سپارند و تِمثالش را در نگارخانه ي يادگاري هايشان با بد سليقگي بر ديوار مي كوبند تا هر از چند گاهي به ياد آنها روزگار بگذرانند. يا اينكه با استفاده ي خارج از حدود عادت  از عبارات زبان هاي ديگر در زبان مادري ضربه اي مهلك بر تن اين نازنين امانت اجدادي خود مي زنند.

اين نوع رويكرد غير منطقي در قبال زبان مادري موجب دوري و غربت روزافزون نسل جديد از ادبيات خود شده و در نتيجه تماثيل و اندرز هايي نغز و دلكش اين زبان كه در دل خود  فرهنگ ، تاريخ و مردم شناسي  منطقه اي را ذخيره كرده است ،  به باد فراموشي سپرده مي شود .

با ترسيم چنين فضاي فرهنگ گريز ، بي ترديد به اين نكته پي خواهيم برد كه  نبود برنامه هاي فرهنگي و در نتيجه عدم تخصيص بودجه لازم جهت معرفي فرهنگ بومي و محروم ماندن و مظلوميت اين فرهنگ و آسيب ديدن روز افزون آن  در سطح وسيع  تاثير فراوان و قابل توجهي در اين امر دارد.

اما آنچه كه امروزه علت العلل اين رفتار ناپسند در جامعه ي مدني مي باشد داشتن برخي نگرش هاي گزينشي و برتريت دادن هايي است كه برخلاف باورها و آموزه هاي ديني ماست.

غافل از اين نكته كه هيچ قوم و هيچ زباني بر ديگري برتريت و غلبه ندارد و  هر ملتي نگاهبان آداب خود مي باشند كه نشانگر مدنيت آن ها است و مكالمه ي به زبان هاي ديگر در هر قومي نه تنها بستر اصلاحات فرهنگي را مهيا نخواهد ساخت كه موجبات تنزّل ارزش مدني  و نيز از بين بردن هنجارها ، فرهنگ ها و تاريخ شفاهي آن مجموعه ي وسيع انساني مي گردد.

باري اصلاح اين امر عزمي راسخ از سوي مسئولان تاثير گذار فرهنگي و اجتماعي در سطح ملي مي طلبد تا در فضايي سالم و به دور از هرگونه تعصب جاهلانه و نيز تفريط ، در مرور زمان مرهمي بر اين زخم رو به رشد جانكاه گذاشته و جاني ديگر بر زبان زيبا و دلنشين تركي داده شود.

وشهريار ملك سخن ،  با آن شعر زيباي خود چه دلنشين مي فرمايد كه زباني به زيبايي زبان تركي وجود ندارد و البته با خواندن اين ابيات هنرمندانه ي ايشان نيازي به اطاله ي كلام نيست:

توركون ديلي تك سئوگيلي ايسته كلي ديل اولماز 

اوزگه ديله قاتسان بو اصيل ديل اصيل اولماز

اوز شعريني فارسا –عربه قاتماسا شاعير

شعري اوخويانلار ، ائشيدنلر كسيل اولماز

فارسي شاعري چوخ سوزلرين بيزدن آپارميش

((صابير )) كيمي بير سفره لي شاعير پخيل اولماز

توركون مثلي،فولكلوري دونيادا تك دير

خان يورقاني ، كند ايچره مثل دير، ميتيل اولماز

---

قايناق